LOKALIZACJA: Wyspy Maltańskie (druga co do wielkości)
WSPÓŁRZĘDNE: 36°2’N, 14°14’E
POWIERZCHNIA: 67 km²
WIDOCZNOŚĆ: do 50 m
GOZO
Wyspa Gozo to niewielka wysepka, której powierzchnia jest mniejsza od Warszawskiej Białołęki. zaludnienie przez stałych mieszkańców jest niewielkie, a turyści zdecydowanie chętniej wybierają na swój pobyt Maltę i powoduje to, że Gozo jest dosyć spokojnym miejscem do spędzenia wolnego czasu. Wyspy Maltańskie zostały ocenione przez czasopismo International Living jako miejsce z najlepszym klimatem na świecie, ponieważ Malta ma kilkadziesiąt dni deszczowych w roku, z czego ok. 1 dnia deszczowego między czerwcem a sierpniem. Krajobraz jest mało urozmaicony i nie możemy się spodziewać bujnego życia roślinnego, ale na Gozo w przeciwieństwie do Malty, można tu spotkać często bujne gaje oliwne i liczne pola uprawne. Na Gozo możemy podziwiać mnóstwo wspaniałych widoków. Architektura zabytków jest ciekawa pod każdym względem, to zbitek wielu kultur z osobliwymi zabytkami wartymi obejrzenia. Zobaczymy tutaj głównie budowle obronne z XVII wieku, oraz megalityczne świątynie wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, najciekawsze świątynie w Ġgantija zostały zbudowane w okresie 3600 – 3000 p.n.e. i zaliczają się do najstarszych budowli kamiennych na świecie, ich mury zewnętrzne dochodzą do wysokości 6 metrów. Zdecydowanie więcej zabytków można obejrzeć na Malcie i warto wybrać się tam promem jeśli ktoś spragniony jest odrobiny lokalnej historii.
Nurkowiska
My jednak na Wyspach Maltańskich chcemy poszukać innych wrażeń, dla nurków najciekawsze są liczne jaskinie i groty wypłukane w majestatycznych ścianach wysp, ponadto w wyniku intensywnych działań w trakcie II Wojny światowej, możemy podziwiać sporo wraków statków, samolotów i łodzi podwodnych. Pod względem nurkowym wyspa Gozo jest ciekawszym wyborem, ale sporo miejsc nurkowych jest również koło Malty i Comino (niektóre będą wspomniane).
Oto kilka miejsc nurkowych wartych obejrzenia:
Blue Hole
Znajduje sie w zachodniej części wyspy przy miejscowości Dwejra (podobnie jak niegdyś Azure Window). W przeciwieństwo do tego osławionego Blue Hole z Dahabu, miejsce nie jest zbyt głębokie (ok. 15 m) i jest odgrodzony od otwartego morza skalną ścianą. Można tu zwiedzić niewielką jaskinię o długości ok 12 m, na otwarte morze wydostaniemy się na głębokości ok 7 metrów i zobaczymy pokryty wielkimi głazami stok morski opadający łagodnie do głębokości ok. 60 -80 m. Można tu obejrzeć, podobnie jak wszędzie dookoła Gozo różne wielokolorowe gąbki, miękkie korale, ukwiały, meduzy, rozgwiazdy, jeżowce, morskie ogórki, ośmiornice, langusty, kraby, ślimaki nagoskrzelne… i przeróżne gatunki ryb, miedzy innymi, dochodzący do 1,5 m długości groupery. Na zakończenie płynąc w prawo dopływamy do rumowiska po sławnym Azure Window.
Rogers Cave
Jest to niewielka jaskinia znajdująca się miedzy skałami Little i Big Bear. Również na zachodnim brzegu nieopodal Blue Hole. Odpływając trochę od brzegu po kilkunastu minutach docieramy do wejścia do jaskini które znajduje się na głębokości ok 20 m, wysokość zmienia się od 3 do 6 metrów, a jej długość wynosi ok. 12 metrów. W środku możemy podziwiać ciekawe okazy gąbek i ukwiałów.
Crocodile Rock
Miejsce bardziej oddalone od brzegu, więc dostępne raczej z łodzi. Nurkowanie rozpoczyna się nad podwodną równiną zwaną Octopus Garden. Po zanurzeniu dopływamy do krawędzi wypłaszczenia i opadamy wzdłuż stromo opadającej ściany, ok 35 metra spadek staje sie mniej stromy, nurkując opływamy skałę oglądając ukryte w szczelinach ryby, ośmiornice i inne ciekawe formy morskich głębin.
Inland Sea
Jedno z najbardziej niesamowitych miejsc na wyspie. W ścianie skały o wysokości kilkudziesięciu metrów został wypłukany tunel na otwarte morze przez wody szukające odpływu z wyspy. Tunel ma długość 80 m, a jego głębokość zmienia się od 3 m (szerokość ok 3 m ) do 30 m (szerokość ponad 6 m) przy wyjściu z tunelu na otwarte morze. Tunel jest otwarty i pływają w nim łodzie wycieczkowe, więc należy niezwykle uważać przy ewentualnym awaryjnym wynurzaniu wewnątrz tunelu. Po wypłynięciu z tunelu, po lewej stronie można znaleźć jaskinie Old Man’s Cave, o głębokości ok 18 m, ale najciekawsze widoki można znaleźć płynąc na głębokości ok 10m. W tym miejscu również trzeba uważać, bo do jaskini wpływają również statki wycieczkowe.
Xlendi Bay
Znajduje sie przy niej miejscowość Xlendi, pełniąca funkcje mini kurortu turystycznego.
Zatoka jest idealnym miejscem dla rozpoczęcia przygody z nurkowaniem, lub zrobienia check dive. Mamy tu do dyspozycji szerokie delikatnie opadające piaszczyste dno. Po obu stronach mnóstwo kamieni służących za schronienie dla lokalnej morskiej fauny. Do wody można wejść z brzegu i założyć sprzęt w wodzie, lub wskoczyć ze sprzętem jednym z wejść na deptaku, który ciągnie się wzdłuż zatoki. Po prawej stronie zatoki w skale, na głębokości ok 4 metrów znajduje się wejście do największej atrakcji tej zatoki – długiego na 55 metrów tunelu. Wejście jest dosyć duże, bo ma średnicę ok 3 m, na początku jest dosyć ciemno, więc warto zabrać ze sobą latarkę. Po kilku metrach nad głową pojawia się powietrze miedzy stropem a powierzchnia wody, a kawałek dalej światło wyjścia z tunelu. Zatoka również doskonale nadaje się do nurkowań nocnych z powodu łatwego dostępu i bardzo urozmaiconego życia morskiego.
Ras il-Hobz (Middle Finger)
Dojazd na koniec cypla o prowadzi dosyć kręta droga, pod koniec asfalt zamienia sie w drogę szutrową. Zejścia do wody sa po obu stronach cypla. Po lewej mamy dłuższy kawałek płytkiej wody (do 2 m głębokości) . Na wprost cypla można od razu wskoczyć na głębszą wodę w miejscu gdzie rurociąg wchodzi w morze na głębokości ok 10 m, stamtąd trzeba przepłynąć niewielki kawałek aby dotrzeć do celu, podwodnej skały – Middle Finger, opływając skałę kilkakrotnie dookoła, wypłycając się powoli i jednocześnie dokładnie obserwując wszystkie szczeliny skalne, gdzie aż roi się od ciekawego życia zbierających się tam okazów. Szczyt skały kończy się ok 10 m pod powierzchnią wody. Wracamy mając cypel po prawej stronie, na końcu zatoczki znajdują się kamienne schody po których można wyjść na górę.
Ix-Xatt l-Ahmar
Miejsce gdzie mamy blisko siebie zatopione 3 wraki:
MV Cominoland
Jest to najmniejsza jednostka z trzech dostępnych, stawiacz min zbudowany w 1942 dla Royal Navy, długość kadłuba 35 m, szerokość 8 m, w 1968 roku został gruntownie przebudowany i służył jako prom samochodowo – pasażerski, a od 1980 roku zmieniono jego przeznaczenie na statek wycieczkowy o nazwie Jylland II, ostateczną nazwę zyskał w 1995 roku pływając do 2006, kiedy to został zatopiony jako atrakcja turystyczna. MV Cominoland spoczywa na stępce na głębokości ok 40 m i ok 70 m od brzegu.
MV Karwela
To pośredniej wielkości wrak z tej trójki, ma długość 50 m i 8,5 m szerokości, został wybudowany 1957 r. w Niemczech i tam pływał do 1987 roku, kiedy to przybył na Maltę gdzie pełnił role promu pasażerskiego dla 800 osób, został zatopiony tego samego dnia co Cominoland i spoczywa na głębokości ok. 42 m na stępce. Przy dobrej wizurze można zobaczyć wrak w całości. Zwiedzanie zwykle rozpoczynamy od rufy – oglądając śrubę napędową, potem na głębokości ok. 37 metrów można wpłynąć do środka wraku (ma powycinane okna i otwory w suficie pozwalające na szybkie wypłynięcie ze środka), wprawne oko zauważy mieszkające tam na stałe mureny. Wracając oglądamy piękną panoramę Karaweli od zewnątrz.
MV Xlendy
To największy z trójki leżących obok siebie wraków, długość 80 i szerokość 12 metrów, statek zbudowany w Danii w 1955 i od samego początku przeznaczeniem była funkcja promowa, ale swoją ostateczna nazwę MV Xlendi przyjął w 1990 roku. Został zatopiony w 1999 roku i spoczywa na głębokości ok 40 metrów, niestety w trakcie zatapiania okrętu, statek trafił na strome zbocze i obrócił się stępka do góry co spowodowało, że sterówka i wszystkie elementy na pokładzie uległy zniszczeniu. Z atrakcji możemy oglądać potężne śruby napędowe i kształt kadłuba, niestety wpływanie do środka jest zabronione.
Comino Caves (Santa Marija Caves)
Znajdują się na malutkiej wysepce Comino pomiędzy Gozo a Maltą, tam wybieramy się łodzią, miejsce przyciąga duże grupy turystów, więc należy tutaj bardzo uważać na powierzchni jeśli będzie konieczne wynurzenie. Po zanurzeniu się wpływamy do jaskini na głębokości ok. 4 metrów i zaczynamy zwiedzanie tuneli i komór, warto zabrać ze sobą latarkę, choć poruszamy się w lekkim półmroku. Głębokości na których są jaskinie wahają sie od 5 do 8 metrów, w trakcie pływania po załomach skalnych warto się dokładnie rozglądać, bo okoliczne ściany są gęsto zamieszkane przez podwodnych lokatorów.
P-31
To kolejny wrak, tym razem wojskowy patrolowiec zbudowany w Niemczech w 1969 roku jako stawiacz min, w 1992 roku został sprowadzony na Maltę i przerobiony na patrolowiec (zostało dodane działko kalibru 14,5 mm. Wrak ma długość 60 i szerokość 7 metrów, został zatopiony w 2009 roku i leży na stępce na głębokości 19 metrów. Wrak przed zatopieniem został wyczyszczony i zadbano żeby przejścia nie stanowiły zagrożenia dla nurków, leży niedaleko brzegu wysepki Comino.
Lantern Point
Nazwa pochodzi od małej latarni nawigacyjnej znajdującej się na mocno wysuniętym cyplu Comino. Jest to tunel w skale zaczynający się niemal pionowym wejściem na głębokości ok 7 metrów a kończy się na 18 metrach, warto skorzystać z latarek, szerokość jest wystarczająca dla dwóch nurków płynących obok siebie. Po wypłynięciu z korytarza pozostaje nam opłynięcie pobliskiej skały dookoła i powrót tunelem w kierunku łodzi.
